سریال های شهرستانی، پرمخاطب تر از تهرانی ها
به گزارش هنجس بلاگ، روزنامه فرهیختگان - سیدمهدی موسوی تبار: اگر در دهه های گذشته نشان دادن میدان آزادی و چرخیدن دور آن جزء جدانشدنی فیلم ها و سریال های تلویزیونی بود و در سال های بعدترش برج میلاد هم همین نقش را بازی می کرد، اما نگاهی به مجموعه های پرمخاطب سه دهه اخیر تلویزیون نشان می دهد که لوکیشن و داستان خارج از تهران مخاطبان زیادی دارد. برای بخش عظیمی از کارگردانان ساختن فیلم یا سریال در فضای آپارتمانی شاید دلچسب تر و آسان تر باشد، اما فیلمسازانی هم هستند که رنج سفر را به جان می خرند و با سرما، گرما، دوری و سختی همنشین می شوند تا سریال شان فقط رفتن از خانه به شرکت و بالعکس نباشد.
در سال 99 و تا به امروز سهم سریال هایی که در شهرستان ها ساخته شدند و مردم هم دوست شان داشتند، بیشتر بوده است. پیروزیت سریال پایتخت در دهه گذشته و استقبال از نون. خ نشان می دهد که هنوز ظرفیت های زیادی در نشان دادن مکان ها، لهجه ها و گویش ها وجود دارد که به دلایل مختلف نادیده گرفته شده است. مجموعه هایی مانند روزی روزگاری و قصه های مجید که در صدر فهرست سریال های پیروز و پرمخاطب تلویزیون قرار دارند به واسطه استفاده صحیح و به جا از شهر و گویش مناسب شان است. بدیهی است که سریال هایی هم خارج از تهران ساخته شده اند و ضعیف بوده اند و نباید حکم کلی داد، اما تنوع تصاویر و قصه ها و همچنین استفاده از امکانات طبیعی به فیلمسازان اجازه مانور بیشتری می دهد. استفاده از لوکیشن روستا و کاراکتر های ساده دل یا ساده لوح البته پیش از انقلاب هم سابقه داشته است. افرادی که عموما با قلبی پاک و به دور از شیله پیله به تهران می آمدند و کلاه سرشان می رفت و از همه لحاظ صدمه می خوردند و در پایان متوجه می شدند که روستای خودشان برای کار و زندگی جای بهتری است.
این ساختار، اما سال های بعد تغییر یافت و شهر های عظیم فقط برای عبرت دریافت نبودند. دیگر احتیاجی نبود که فیلمنامه و کارگردان دست احتیاج به مظاهر شهرنشینی بلند نمایند و یک سریال از ابتدا تا آخرش را می توانست در یک شهرستان نشان دهد. توجه به مناطق مختلف کشور فارغ از جذابیت های بصری و روایی می تواند در به وجود آوردن حس امید و آرامش آن منطقه هم موثر باشد. مردمی که خودشان را از قاب تلویزیون تماشا نمایند احساس مهم بودن پیدا می نمایند و شراکت در تولیدات فرهنگی و هنری سرزمین شان فرصتی مغتنم برای عرضه توانایی هایشان به آن ها می دهد.
1. نون. خ و پریان قشنگ
این شب ها سریال نون. خ 2 از شبکه اول سیما پخش می گردد و اتفاقا توانسته مخاطبان زیادی را به خود جذب کند. بعد از پیروزیت سری اولش، ساختن سری دوم چندان دور از ذهن نبود. از زمان پخش این سریال، روستای پریان افزون تر دیده شد و میزبان تعداد بسیاری جهانگرد داخلی و حتی خارجی شد. پریان یک روستای دیدنی و کم جمعیت در بخش دینور از شهرستان صحنه استان کرمانشاه است. گفته می گردد این روستا در دامنه کوهی است به نام پشت پری و جزء دهستان کندوله محسوب می گردد. بیش از 50 خانوار هم در این روستا زندگی نمی نمایند و جمعیتش کمتر از 200 نفر در آمار آمده است. بیشتر مردم پریان کشاورز هستند و عده کمی هم دامداری می نمایند. زبانی که در این سریال از آن استفاده می گردد فارسی با لهجه کرمانشاهی است که مورد اعتراض تعدادی از اهالی این استان هم نهاده شده است. فارغ از کاستی هایی که این سریال دارد، اما حضور در یک روستای زیبا و معرفی و ارائه محصولات و امکانات طبیعی و غیرطبیعی اش می تواند برای مردم پایتخت و حتی دیگر استان ها و اقلیم ها هم جذاب باشد.
2. پایتخت ها
شهری که کمتر از 10 هزار نفر جمعیت دارد در سال های اخیر میزبان سریالی بوده است که توانسته میلیون ها بیننده را به سوی خود بکشاند. صحبت از شهر شیرگاه و سریال پایتخت است. مرکز شهرستان سوادکوه که از پایین به همین شهر و از بالا به قائم شهر می رسد و از شرق و غرب بین ساری و بابل نهاده شده است. لقب این شهر به دلیل وجود پل های متعددی مانند پل شاه عباسی و شاپور، شهر پل ها است. گذشتن خط ریل راه آهن از این شهر و وجود جنگل ها و رود های جذاب، تصاویر بدیع و دلنشینی را برای مخاطبان سریال پایتخت رقم زده است. هرچند پایتخت در بخشی از سری اول یا سری دوم و سوم به تهران آمد، اما هسته اصلی این سریال در شمال کشور است. البته در این سریال از علی آباد هم اسمی آورده می شد که هیچ وقت معلوم نشد این علی آباد همان علی آباد کتول است یا خیر، اما در استان گلستان شهری به نام علی آباد کتول وجود دارد که هیچ منطق روایی با استان مازندران و شیرگاه ندارد. شوخی با لهجه و گویش مازنی و استفاده از بازیگران بومی برای نقش های فرعی و معرفی مکان های تفریحی و توریستی این شهر به بهانه های مختلف ازجمله ویژگی های مثبت آن است. حتما شیرگاه از زمان پخش پایتخت، جهانگردان بیشتری به خود دیده است و ای کاش مسئولان فرهنگی و جهانگردی ما هم به وجود چنین ظرفیتی پی برده باشند. پایتخت به طور کلی نشان داد که برای ساختن یک سریال پیروز حتما نباید سراغ یک خانه لاکچری و بازیگران گران قیمت رفت. در گوشه وکنار کشورمان پر است از شهر ها و روستا هایی که آماده اند برای دیده شدن در قالب یک سریال تلویزیونی.
3. علی البدل
عوامل سریال پایتخت در فاصله بین سری چهارم و پنجم رفتند به سراغ ساخت سریالی با همان حال وهوا، اما کمی متفاوت تر. سریال علی البدل در نوروز 96 از شبکه یک سیما پخش شد و مثلث مقدم، تنابنده و مرحوم خشایار الوند در آن حضور داشتند. داستان این سریال در روستایی به اسم چشمه قل قل اتفاق می افتاد. این روستا در واقعیت وجود نداشت و روستا های ورکانه سیمین و شوربن از توابع استان همدان میزبان علی البدل بودند. مردم این روستا به زبان لری حرف می زنند و کمتر از 1000 نفر جمعیت دارند. روستای ورکانه را الماس جهانگردی هم می نامند. همچنین گفته می گردد بخش های دیگری از این مجموعه در روستای اشتران واقع در شهرستان تویسرکان تصویربرداری شده است. جنس فضای علی البدل با پایتخت و نون. خ کمی متفاوت بود و، اما باز هم برای برخی مخاطبانش سوال ایجاد شد که این روستا کجاست و برخی هم به دیدنش رفتند. طبیعت بکر و مناظر طبیعی که در این سریال دچار تغییر هم شده بود همچنان چشم را می نواخت و دل را هوایی می کرد برای رفتن و دیدنش. این سریال به اندازه پایتخت دیده نشد، اما بهانه ای شد برای اینکه شهرستان همدان هم پایش به سریال های تلویزیونی باز و روستا ها و اماکن طبیعی اش به مخاطبان کل کشور عرضه گردد.
4. پس از باران
یکی از اولین سریال های مهم و قابل توجه تلویزیون که داستانش در شمال کشور می گذشت پس از باران بود. سریالی که در اواخر دهه 70 از شبکه سه سیما پخش شد و داستان خانم کوچیک و اربابش همچنان در اذهان باقی مانده است. این سریال در جوکندان و بیشتر در خانه ای که گفته می شد به یکی از خان ها تعلق داشت تصویربرداری شد و محله ساغری سازان رشت هم البته در این سریال سهم داشت. زیباکنار هم یکی دیگر از لوکیشن های سریال پس از باران بود. جوکندان در شهرستان تالش واقع در استان گیلان واقع شده است و تا قبل از سریال پس از باران چندان شناخته شده نبود.
پس از پخش این سریال در داخل و حتی خارج از کشور پای جهانگردان و حتی مستندسازان داخلی و خارجی به آنجا باز شد و چندین فیلم کوتاه و بلند از جوکندان ساخته شد. ساغری سازان و بلورچیان محله ای قدیمی در رشت است که خیلی ها معتقدند اولین خانه های رشت در این مکان ها ساخته شده است. پس از باران در نمایش بافت های قدیمی و دست نخورده رشت و روستا ها و اماکن پیرامونش مثل بقعه و امام زاده و دریاچه تالش پیروز بود و علاوه بر جذب مخاطب تلویزیونی در جذب جهانگرد هم پیروز بود. ما می خواستیم از فضای معمول سریال های آن زمان که همواره در آپارتمان های تهران اتفاق می افتاد فاصله بگیریم. برای همین سراغ قصه ای مثل پس از باران رفتیم.... این ها بخشی از گفت وگوی قدیمی اسماعیل عفیه، تهیه نماینده سریال پس از باران است که کودکی و نوجوانی اش در رشت بوده و به همین دلیل در انتخاب لوکیشن ها مسلط و پیروز عمل نموده است.
5. روزی روزگاری
لوکیشن ها همه نزدیک به شهرستان میمه بود و بازیگران مجبور نبودند در همان شرایط سخت بمانند. برای پیدا کردن گرگ دره 3 روز گشتیم. حتی زمین را با خاک اخرا می توانستیم رنگ کنیم.... امرالله احمدجو درباره لوکیشن سریالی که اوایل دهه 70 ساخته شده و به شدت هم مورد توجه نهاده شده بود این چنین گفته بود. بیشتر اتفاقات این سریال محبوب با بازی مرحوم خسرو شکیبایی و محمود پاک نیت در بیابان می گذشت. احمدجو برای مکان زندگی و جنگ های مرادبیک و حسام بیک، روستای زیادآباد اصفهان را انتخاب نموده بود. این روستا در منطقه میمه و شمال غربی اصفهان واقع شده است. زمستان های سرد و تابستان گرمش را عوامل سریال روزی روزگاری خوب به یاد دارند.
برخی از کتاب ها برای این منطقه 3500 سال قدمت درنظر گرفته شده است. احمدجو بعد از روزی روزگاری، سریال های تفنگ سرپر و پشت کوه های بلند را ساخت که در جدب مخاطب شکست خوردند. بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر روزی روزگاری را یکی از سه سریال برتر تاریخ تلویزیون می دانند و نکته جالب اینکه برای نسل های جدید هم این سریال جذابیت دارد و استقبال از نسخه اصلاح شده آن دلیل این مدعاست. روزی روزگاری می تواند در شرایط فعلی سریال سازی هم الگوی مناسبی برای کارگردانان جوان باشد. تصور اینکه دوران چنین سریال هایی گذشته و باید سراغ خیانت و عشق جوانانه رفت با نگاهی به فهرست واقعی محصولات پرمخاطب باطل می گردد.
6. قصه های مجید
داستانی که در شهر کرمان می گذشت برای تبدیل شدن به سریال به اصفهان رفت. قصه های مجید نوشته هوشنگ مرادی کرمانی که توسط کیومرث پوراحمد در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 ساخته شده از جنس پس از باران و پایتخت نیست. نکته مشترکش این است که خارج از تهران تصویربرداری شده، اما آیینه تقریبا کاملی است از اصفهان در دهه 60 و 70 و پیش از ورود ساختمان های مدرن و بدریخت به آنجا. خانه و مدرسه قصه های مجید پس از نزدیک به سه دهه شرایط مناسبی ندارد. ظاهرا خانه مجید و بی بی گرفتار اختلاف دو مالک است و به امان خدا رها شده است. آن خانه ها را انگار دیگر باید در خواب دید. آن معماری دیگر تبدیل به رویا شده و اگر از یک متولد دهه هشتادی یا نودی بپرسی که هشتی یا طاق ضربی چیست ممکن است شما را به یک روانشناس یا روانپزشک معرفی کند. مدرسه مجید، اما حکایت دیگری دارد. دبیرستان متوسطه شهید حلبیان یا همان اتحاد سابق به علت فرسودگی تعطیل شده است. قصه های مجید بعد ها توسط شهید آوینی و دیگران مورد استقبال نهاده شد.
7. برره، تهران و دیگران
شب های برره از یاد رفته و دنیای شیرین دریا ازجمله آثار پیروز تولیدشده در خارج از تهران بود. حکایت برره، اما متفاوت بود. روستای رویایی ای ساخته شده بود و آدم های خیالی. فارغ از این سریال ها، اما منصفانه نیست اگر سریال های پیروزی که در تهران ساخته شده اند را فراموش کنیم. سریال هایی مانند همسران، خانه سبز، ترش و شیرین، شرایط سفید، بزنگاه و... که در تهران ساخته شدند و بین منتقدان و مردم پیروز بودند. این نوشته نمی خواهد اثبات کند که الزاما هر سریالی که در تهران ساخته گردد بد است و هر لوکیشن خارج از تهران یعنی سریال پیروز، اما ظاهرا مسئولان و سازندگان سریال ها به این نتیجه رسیده اند که ایران فقط تهران نیست و بیرون کشید باید از این ورطه رخت خویش. ظاهرا وقت خداحافظی سریال ها با تهران و آپارتمان هایش فرارسیده است.
منبع: برترین هاbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا