هنری برای غلبه بر قلوه سنگ ها - هنجس بلاگ

رمضان معمر در گفت وگو با خبرنگاران، درخصوص شرایط و مراحل هنر سنگ تراشی و قلم زنی روی سنگ، اظهار کرد: مواد اولیه این هنر، سنگ، با نام علمی سرپانتین است؛ که به سنگ هرکاره معروف شده و در منطقه ای به نام زکریا وجود دارد. برای استخراج سنگ ها در این منطقه، با استفاده از دیلم یا کمپرسور حفره ای ایجاد شده و سپس سنگ ها از کوه جدا می شود.

این هنرمند قلم زنی افزود: زمانی که قلوه سنگ از کوه جدا شد؛ هنرمندان کوه بر آن ها را قطعه قطعه و جداسازی کرده و برای مصارف گوناگون آماده می کنند. قسمت های دل سنگ که قسمت های مناسبی برای این کار هستند و اصطلاح مغز سنگ برای آن ها به کار برده می شود برای ساخت اجسام حجمی مانند دیزی سنگی، شکلات خوری، قندان و ... استفاده می شود.

وی گفت: قسمت های اضافی اطراف آن ها که اصطلاحاً به آن ها لاشه گفته می شود؛ برای کارهای فرزی مورد استفاده قرار می گیرند و به صورت چند تکه، برش خورده و کنار هم چسبانده می شود. این مراحل مربوط به بخش استخراج مواد اولیه از معادن است.

این هنرمند سنگ تراش افزود: در ادامه این سنگ ها به دو دسته تقسیم بندی می شوند؛ به طوری که قسمت های حجمی به کارگاه های حجمی تراشی و سنگ های لاشه به کارگاه های برش کاری (فرزکاری) منتقل می شوند. در این کارگاه ها برای ثابت نگه داشتن سنگ بر دستگاه خراطی، کفه سنگ ساییده شده و وسیله ای به نام کالو به آن چسبانده می شود و سپس سنگ ها را با قلم دست می تراشیم.

معمر تشریح کرد: با این روش ما هر طرح و مدلی که در نظر داریم و یا سفارش گرفته ایم را می توانیم بر روی سنگ تراش دهیم؛ در کارگاه های فرزکاری نیز قسمت های اضافی (پرت) برش داده شده و کنار یکدیگر چسبانده می شود؛ سپس ساییده شده و صیقل داده می شوند و به اشکال مختلف تولید می شود.

این هنرمند قلم زنی شرح داد: این مراحل بیشتر کارهایی مردانه هستند؛ از این مرحله به بعد که کار قلم زنی شروع می شود را همه افراد در سن های مختلف می توانند انجام دهند و مرد و زن هم ندارد؛ زیرا کار بسیار ظریفی است. در این مرحله شعار ما این است که سنگ مانند موم در دستان ما است و ما می توانیم سنگ را به هر شکل و با هر نقشی که اراده کنیم، تولید کنیم.

وی گفت: برای قلم زنی روی سنگ ابتدا سطح سنگ صیقل داده شده و شسته می شود و پس از خشک شدن، آن را با رنگ مشکی براق رنگ می زنیم؛ دلیل انتخاب این رنگ را می توان شناخته شدن این هنر به اسم سیاه قلم دانست. همچنین این رنگ نسبت به سایر رنگ ها مخاطب بیشتری نیز دارد.

این هنرمند سنگ تراش، ادامه داد: مرحله بعد طراحی است که می تواند ذهنی و یا کپی برداری باشد؛ بعد از طراحی طرح باید اطراف طرح را از زمینه جداسازی کرده و سپس با انجام مرحله باربرداری زمینه را به رنگ سفید درآوریم به طوری که فقط طرح رنگ سیاه داشته باشد.

معمر مطرح کرد: سپس با قلم های مختلف، بافت های متفاوتی به سنگ می دهیم تا طرح برجسته شده و زیبایی بیشتری ایجاد کند؛ پس از این مرحله نوبت به سایه زنی می رسد و تقریبا کار سنگ تراشی که هنر بومی و سنتی مشهد است به سرانجام می رسد.

این هنرمند قلم زنی گفت: بیشتر فعالیت بنده در زمینه زندان ها است و تلاش می کنم برای زندانیان کارآفرینی ایجاد کنم؛ به طوری که پس از آزاد شدن نیز می توانند استخدام شده و همکاری مان ادامه پیدا کند.