رفسنجان در یک نگاه - هنجس بلاگ

رفسنجان، شهر پسته، یکی از شهرهای استان کرمان است که بر اساس سرشماری سال 1395 جمعیتی برابر با صد هزار نفر دارد. اقتصاد رفسنجان با پسته می گردد و بسیاری از ما این شهر را بانام پسته اش می شناسیم. رفسنجان آب و هوایی نیمه کویری دارد و تابستان هایی گرم و زمستان هایی سرد و خشک دارد.

در این مطلب به سراغ شهر رفسنجان رفته ایم تا این شهر زیبا را بیشتر بشناسیم، با ماه همراه باشید:

جغرافیا

رفسنجان در ارتفاع 1528 متری از سطح زمین واقع شده است و از شمال به زرند، از غرب به شهربابک، از جنوب غربی به سیرجان، از جنوب به بردسیر و از شرق به کرمان محدود می گردد. فاصله رفسنجان تا کرمان برابر با 110 کیلومتر است. در 55 کیلومتری جنوب رفسنجان، مجموعه کارخانه های مس سرچشمه واقع شده است که یکی از بزرگ ترین معادن مس ایران است.

وجه تسمیه

رفسنجان یکی از مهم ترین نقاط ایران در زمینه منابع و ذخایر زیرزمینی است، به همین علت در طول تاریخ اسامی این شهر بر اساس این ویژگی انتخاب شده است. نام های قدیمی رفسنجان شامل، رفسنگان و رفسنگ می گردد که هر دو کلمه به معنای مس و کانی است که هردو مواد معدنی هستند.

تاریخچه

قبل از ظهور اسلام، در بسیاری از منابع، از شهری در نزدیکی رفسنجان امروزی یاد شده است که نامش، بهرام آباد بوده است. صحت وسقم این مسئله واضح نیست، ولی بسیاری از تاریخ دانان بر این باور هستند که بهرام آباد در واقع همان رفسنجان است. پس از اسلام به خصوص در عصر صفوی، رفسنجان یکی از مهم ترین منطقه ها کشور شد. رفسنجان در طول تاریخ بارها غارت شد، ثروتمند بودن منطقه و وجود منابع طبیعی فراوان، زمینه این مسئله را فراهم می کرد.

رفسنجان در جهت ارتباطی یزد-کرمان قرار داشت، همین موقعیت سبب شد که رفسنجان هر روز آبادتر از قبل گردد و بسیاری از حکام به این منطقه توجه نمایند.

محمود افغان در حمله به ایران از رفسنجان گذشت و این شهر را غارت و تخریب کرد تا جایی که در عصر قاجار این منطقه به ویرانه ای تبدیل شد. یکی از بناهای مهم تاریخی رفسنجان، قلعه ای مربوط به اسماعیلیان بود که براثر سیل از بین رفته و امروز تنها خرابه هایی از آن به جای مانده است.

رفسنجان بناهای تاریخی زیادی دارد که یکی از مهم ترین آن ها بزرگ ترین خانه خشتی دنیا است که در این خاک واقع شده است.

فرهنگ و آداب و رسوم

پوشش

لباس محلی که مردم رفسنجان بر تن می نمایند، لباس محلی کرمانی است و این محدوده لباس محلی خاصی ندارد.

لباس در میان مردم کرمان به سه دسته کلی تقسیم می گردد:

• محلی
• بلوچی
• زرتشتی

از جمله پوشاک محلی زنان می توانیم به چارقد، پیچه، چادر دلاغ، شلیت، پیراهن شش ترک، یل، ساغری و گالش است.

از پوشاک محلی مردانه می توانیم به انواع کلاه های نمدی، شاپو، عمامه و کاموایی، پیراهن، قبا، ساغری، گیوه، مچ پیچ و پاپیچ اشاره کنیم.

نوزادان هم در فرهنگ کرمان، لباس مخصوص خود را دارند، از جمله لباس های محلی کرمانی می توانیم به دورگوشو، کلاه چینو، لچک، شمیلو اشاره کنیم.

آداب و رسوم

یکی از ایامی که در کرمان و شهر رفسنجان با آداب خاصی گرامی داشته می گردد، شب یلدا است. افسانه ای زیبا در رابطه با شب یلدا در فرهنگ کرمان وجود دارد که از گذشته سینه به سینه نقل شده است. بر اساس این افسانه مردی ثروتمند به نام قارون با کاروانی شتر که روی آن هیزم فراوان واقع شده است، دور شهر می گردد و در جلوی درب خانه افراد نیکوکار، هیزم قرار می دهد. این هیزم ها با طلوع خورشید به طلا تبدیل می گردد و افراد نیکوکار به سزای عمل نیک خود می رسند.

از جمله غذاها و خوراکی های سنتی که در این شب بر سر سفره کرمانی ها واقع شده است، عبارت است از اوماچو، کلمپه و کماچ.

در این شب زیبا حافظ می خوانند و بزرگان خاندان فال نخود می گیرند.

گویش

کرمان و شهرهای آن، لهجه خاصی دارند که به لهجه کرمانی مشهور است. در رفسنجان و کرمان گروهی از زرتشتیان سکونت دارند که زبانی متفاوت از کرمانی فارسی دارند.

سوغات

مهم ترین واصلی ترین محصول رفسنجان، پسته است. از دیگر سوغاتی های مشهور این خاک می توانیم به قاووت پسته، حلوای پسته و کره پسته اشاره کنیم.

صنایع دستی

خاک مرغوب رفسنجان باعث شده است که کارخانه های فراوری کاشی و سرامیک در این منطقه رشد نمایند و این دو محصول را می توان از مهم ترین صنایع رفسنجان شناخت.

غذای محلی

از جمله غذاهای سنتی رفسنجان می توانیم به کشک مغز، بز قورمه، پی تو، آب گرمو، چمال، گورماست و اماچو اشاره کنیم.

جاذبه های گردشگری

جاذبه های تاریخی

از جمله جاذبه های تاریخی رفسنجان می توانیم به مجموعه تاریخی حاج علی آقا علی رفسنجان (بزرگ ترین خانه خشتی دنیا)، کاروانسرای کبوترخان، بادگیر مشخص، معبد آناهیتا، غار طوطیان، موزه ریاست جمهوری، موزه مردم شناسی اشاره کنیم.

جاذبه های طبیعی

از منطقه ها ییلاقی و سرسبز رفسنجان می توانیم به داوران و چاه دریا اشاره نمود. تنگه راگه یکی از جاذبه های زیبای رفسنجان است.