علت و راه درمان بیماری وبا چه می باشد؟ - هنجس بلاگ

آیا می دانید آب آلوده، غذای ناسالم و عدم رعایت اصول بهداشتی از طریق افراد می تواند به بیماری وبا منجر شود؟ بنابراین با کاهش منابع آبی، احتمال بوجود آمدن این بیماری در ایران هم وجود دارد. منطقه ها بسیاری در ایران وجود دارد که مانند بومیان آفریقایی از نعمت آب شیرین برخوردار نیستند! در ادامه هر چیزی که درباره این بیماری باید بدانید شرح داده شده است.

حقایق مهم و نگاه کلی به بیماری وبا

1- وبا یک نوع بیماری اسهال حاد است که اگر درمان نشود ممکن است فرد را تنها طی چند ساعت بکشد.

2- این بیماری از طریق باکتری ویبریو به وجود می آید.

3- وبا یک بیماری واگیر عفونی است. این مرض را می توان با اسهال آبدار، از دست دادن شدید مایعات، کاهش قند و یون های خون و کمبود شدید آب بدن تشخیص داد. همه این موارد می توانند کشنده باشند.

4- پژوهشگران تخمین زده اند که سالانه 1.3 تا 4 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند. همچنین 21000 تا 143000 مرگ بر اثر ابتلا به وبا رخ می دهد.

5- بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، علائمی ندارند یا علائم خفیفی دارند و می توانند به آسانی از طریق راه کار های هیدراتاسیون دهانی درمان شوند.

6- در موارد شدید، این بیماری باید به سرعت از طریق تزریق مایعات به رگ ها یا آنتی بیوتیک ها درمان شود.

7- فراهم کردن آب سالم و رعایت اصول بهداشتی به منظور کنترل انتقال وبا و دیگر بیماری های مربوط به آب مهم است.

8- استفاده از واکسن های دهانی مخصوص این بیماری، به همراه آب بهبود یافته از نظر کیفیت و رعایت اصول بهداشتی باشد، تا شیوع وبا را کنترل کرده و از وقوع آن در منطقه ها پرخطر جلوگیری شود.

9- با وجود این که این بیماری به آسانی قابل درمان است، سالانه بین 3 تا 5 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند. از این تعداد، بیش از 100 هزار نفر جان خود را از دست می دهند.

10- اگر این بیماری به موقع درمان نشود، به دلیل کمبود آب شدید بدن، مقدار مرگ و میر به ویژه در بچه ها و نوزادان بالا می رود. مرگ در بزرگسالان سالم هم در عرض چند ساعت می تواند رخ دهد. آن هایی که بهبود پیدا می کنند، معمولا در مقابل عفونت مجدد ایمنی دراز مدتی دارند.

11- بیماری وبا در سال 1800 در آمریکا شایع بود، اما امروزه به دلیل رعایت اصول بهداشتی و شرایط زندگی کمیاب است.

12- زمانی که به آسیا، آفریقا و برخی بخش های آمریکای لاتین سفر کنیم، می بینیم که مردم از خود در مقابل ابتلا به بیماری وبا از طریق واکسیناسیون مناسب، نوشیدن آبی که از قبل جوشیده شده، آب های بسته بندی شده و شستن صحیح دست ها مراقبت می کنند.

نام علمی بیماری وبا و پیدایش آن

نام علمی بیماری وبا در زبان انگلیسی Cholera (تلفظ: کال ِرا) است. اسهال مهم ترین نشانه این بیماریست. دلیل این بیماری عفونتی است که از طریق باکتری های ویبریو به وجود می آید. این باکتری ها در سال 1883 کشف شدند. باکتری شناس آلمانی، رابرت کخ (1843-1910) بر روی این بیماری در دوران شیوع آن در مصر مطالعه کرد. او این باکتری را در روده افرادی که براثر ابتلا به وبا مرده بودند پیدا کرد، اما نمی توانست عضوی را جدا کند تا بتواند باکتری را یافت و بر روی حیوانات آزمایش کند.

بعد از آن سال، کخ به هند رفت و در آن جا پیروز به جداسازی باکتری شد. او کشف کرد که آن ها در رطوبت، لباس کثیف و هوای مرطوب و در مدفوع بیماران مبتلا به وبا پیدا می شوند. باکتری ویبریو در آب های کم عمق و شور و در پوسته های میکروسکوپی زندگی می کنند. آن ها همچنین می توانند به عنوان کلنی های بیوفیلم (تجمع) که سطح آب، گیاهان، سنگ ها، پوسته ها و موارد مشابه را پوشانده وجود داشته باشند. علاوه بر آن به عنوان مخزنی برای باکتری ها در میان تخم مرغ ها زندگی کنند.

سموم سمی باکتری ویبریو باعث ایجاد سمی می شود که موجب اسهال شدید در انسان ها می شود. زمانی که باکتری به محیطی که انسان زندگی می کند وارد می شود، می تواند به سرعت شیوع پیدا کند و موجب بیماری شدید شود. تغییرات آب و هوایی، کم شدن جمعیت و بهبود رعایت اصول بهداشتی همه می توانند به شیوع بیماری سرانجام دهند.

علائم

تنها یکی از 20 عفونت وبا شدید است و درصد زیادی از افراد مبتلا علائمی از خود نشان نمی دهند. اگر علائم ظاهر شوند این عمل بین 12 ساعت تا 5 روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری قابل مشاهده است. علائم از خفیف یا بدون علامت تا شدید است.

این علائم معمولا شامل:

1- حجم زیادی از اسهال آبدار انفجاری که گاهی به آن مدفوع شبیه آب برنج گفته می شود. چراکه شبیه به آبی است که برای شستن برنج استفاده می شود.

2- استفراغ

3- گرفتگی عضلات پا

4- فرد مبتلا به وبا به سرعت حجم زیادی از مایعات بدنش (حدود 20 لیتر در روز) را از دست می دهد پس دچار کمبود آب شدید و شوک می شود.

علائم کمبود آب بدن عبارتند از:

1- شل شدن پوست

2- گود شدن چشم ها

3- خشک شدن دهان

4- کاهش ترشح مثل کاهش عرق کردن

5- تند شدن ضربان قلب

6- سرگیجه و سرگردانی

7- کاهش وزن سریع

علل بیماری

بیماری وبا در مکان های پرجمعیت و جا هایی که به رعایت اصول بهداشتی توجهی نمی شود، رایج تر است. باکتری های ویبریو از طریق دهان وارد بدن می شوند. این باکتری ها اغلب در غذا یا آب آلوده وجود دارد. این باکتری ها همچنین می توانند از طریق غذا های دریایی به خصوص ماهی های روغنی بومی محیط زیست مانند صدف یا خرچنگ که به خوبی پخته نشده اند، به بدن انسان منتقل شوند. سبزیجاتی که به خوبی شسته نشده اند و از طریق منابع آب های آلوده آبیاری می شوند از دیگر منابع عفونت هستند. در شرایطی که رعایت اصول بهداشتی تغییر پیدا کند، مثلا در کمپ های پناهنده ها یا اجتماع هایی با منابع بسیار کم آب، یک قربانی مبتلا می تواند همه آب را برای تمام جمعیت آلوده کند.

تشخیص

اگر یک بیمار اسهال آبدار شدید، استفراغ و کمبود آب سریع داشته باشد به خصوص اگر اخیرا به منطقه های که سابقه بیماری وبا دارند یا منطقه های که در آن جا اصول بهداشتی رعایت نمی شود، سفر کرده باشد و یا این که اخیرا از غذا های دریایی مثل صدف استفاده کرده باشند، پزشک حدس می زند که ممکن است بیمار مبتلا به وبا باشد.

درمان

به طور معمول کمبود آب است که منجر به مرگ در بیماری وبا می شود، بنابراین مهم ترین درمان دادن هیدراتاسیون دهانی (آب رسانی دهانی) است. این درمان شامل ترکیب مقدار زیادی آب به همراه نمک و شکر است. بسته بندی های از قبل ترکیب شده هم در دسترس است. متاسفانه تعداد این بسته بندی ها در کشور های در حال توسعه به خاطر هزینه بالای تهیه آن ها، محدود است.

موارد شدید بیماری وبا به جایگزینی مایع داخل رگ ها نیاز پیدا می کند. فردی با 70 کیلوگرم وزن حداقل به 7 لیتر مایع داخل رگی نیاز دارد. آنتی بیوتیک ها می توانند مدت زمان بیماری را کاهش دهند، اما استفاده بیش از حد آن ها برای این بیماری توصیه نمی شود، چراکه باکتری ها را مقاوم می کند. دارو های ضد اسهال به دلیل این که مانع جدا شدن باکتری از بدن می شوند، استفاده نمی شوند. با مراقبت و درمان های منظم، آمار مرگ و میر به 1 درصد می رسد.

راه های انتقال بیماری وبا و پیشگیری از آن

بیماری وبا اغلب از طریق غذا و به دلیل بهداشت ناکافی شیوع پیدا می کند. شستشوی دست ها جهت جلوگیری از شیوع بیماری بسیار مهم است. وقتی که به منطقه های سفر می کنید که این بیماری همه گیر است، لازم است که:

1- فقط میوه هایی که پوست آن ها کنده اید بخورید.

2- از خوردن سالادها، ماهی خام و سبزیجات نپخته اجتناب کنید.

3- مطمئن شوید که غذا به طور کامل پخته شده باشد.

4- مطمئن شوید که آب در داخل بطری باشد و جوشانده شده باشد.

5- از غذا های خیابانی دوری کنید چراکه ناقل وبا و دیگر بیماری ها هستند.

6- مسافران در صورتی که می خواهند به منطقه های بروند که وبا شایع است، باید اطلاعاتی درباره این بیماری داشته باشند.

7- اگر افراد علائمی مثل گرفتگی عضلات، استفراغ و اسهال داشته باشند باید به سرعت به دستورات پرشکی توجه کنند.

8- واکسن

در حال حاضر سه نوع واکسن برای بیماری وبا از طریق انجمن سلامت جهانی پیشنهاد می شود. این واکسن ها شامل اوی کول (euvichol)، شانکول (Shanchol) و دوکورال (Dukoral) می شود. همه سه مورد به دو دوز نیاز دارند تا بتوانند طور کامل از بدن محافظت کنند. دوکورال به آب پاکیزه نیاز دارد و تقریبا 65 درصد ایمنی شما را به مدت دو سال تامین می کند. شانکول و اوی کول نیازی به آب ندارند و 65 درصد ایمنی را برای مدت 5 سال تامین می کنند. همه واکسن ها ممکن است حفاظت بیشتری نسبت به زمانی که گفته شد، تامین کنند.

عوامل خطر

افرادی که بیشتر در معرض استفاده از آب و غذای مبتلا به باکتری ویبریو وبا هستند شامل:

1- افرادی که در مراکز مراقبت و درمان بیماران مبتلا به وبا کار می کنند.

2- کارگران امدادی که به شیوع این بیماری پاسخ می دهند.

3- افرادی که به منطقه های که ممکن است وبا انتقال پیدا کند سفر می کنند و به نکات بهداشتی و احتیاط های ایمنی مواد غذایی توجه نمی کنند.

4- افراد زیر هم بیشتر از بقیه افراد در معرض باکتری ویبریو قرار می گیرند:

5- افراد مبتلا به آهکلریدریا، شرایطی که اسید هیدروکلریک از معده جدا می شود

6- افراد با گروه خونی O

7- افرادی که بیماری ها مزمن دارند

افرادی که به خدمات پزشکی دسترسی ندارند

منبع: سایت ستاره

منبع: راسخون