ادویه خورشتی چه چیزهایی است؟ ، برترین ادویه ها برای خورشت های مختلف
به گزارش هنجس بلاگ، خورشت های ایرانی یکی از اصلی ترین و محبوب ترین غذاهای ایرانی هستند که در سراسر کشور با تنوع بالایی تهیه می شوند. از خورشت قورمه سبزی گرفته تا فسنجان، طعم و عطر هر یک از این خورشت ها با استفاده از ادویه های مختلف کامل می گردد. در این مقاله قصد داریم به معرفی ادویه های اصلی خورشت بپردازیم، به ویژگی ها و خواص هر یک در بهبود طعم و عطر خورشت ها اشاره کنیم و نکات مهمی را برای استفاده بهینه از ادویه خورشتی ارائه دهیم.
اهمیت ادویه در آشپزی ایرانی
در آشپزی ایرانی، استفاده از ادویه ها نه تنها برای طعم دار کردن غذاها، بلکه به عنوان یک عنصر اساسی برای خلق عطر و طعم های منحصربه فرد اهمیت فراوانی دارد. در کتاب مستطاب آشپزی آمده است که ادویه، ترکیبی از دانه ها، میوه ها، گل ها و برگ های معطر است که با مهارت و دقت انتخاب و ترکیب می شوند تا خوراکی های بی نظیر خلق نمایند. انتخاب و نسبت اجزای ادویه ها بر اساس سنت ها و ذائقه ها تفاوت می نماید و این تنوع در ترکیب ادویه ها باعث شده تا هر منطقه و حتی هر خانه ای ترکیب منحصر به فردی برای خورشت ها و غذاهای خود داشته باشد.
ترکیب ادویه ها جادوی غذاهای ایرانی
ترکیب ادویه ها در آشپزی ایرانی نقشی بسیار حیاتی دارد. از زردچوبه و دارچین گرفته تا زیره و هل، هر کدام از این ادویه ها نه تنها طعم و عطر خاصی به غذا می بخشند، بلکه با ترکیب مناسب آن ها، لایه های پیچیده ای از طعم در خورشت ها ایجاد می گردد. در کتاب مستطاب آشپزی در مورد اهمیت ادویه تاکید شده که ادویه ها باید به صورت تازه و در میزان کم ساییده شوند تا عطر و طعم آن ها به خوبی حفظ گردد. ادویه های درسته عطر خود را بسیار بهتر از ادویه های ساییده حفظ می نمایند، بنابراین توصیه می گردد ادویه ها را به میزان کم سابیده و به مقدار احتیاج چند هفته بهره ببرید.
این توجه به جزئیات در تهیه و نگهداری ادویه ها، راز خلق غذاهایی است که نه تنها خوشمزه اند، بلکه عطر و بویی بی نظیر دارند و یادآور اصالت و هنر آشپزی ایرانی هستند. با الهام از روش های سنتی می توان در آشپزخانه های امروزی هم ادویه ها را به درستی ترکیب و نگهداری کرد تا لذت طعم های ناب ایرانی همچنان حفظ گردد.
ادویه های اصلی خورشتی و تاثیر آنها بر طعم و عطر
برای تهیه هر خورشت ایرانی ادویه های متفاوتی کاربرد دارد اما ادویه های کلی می تواند شامل موارد زیر باشد:
زردچوبه، ادویه پایه تمام خورشت ها
زردچوبه یکی از ادویه های پایه ای در آشپزی ایرانی است که در بیشتر خورش ها به عنوان اولین ادویه استفاده می گردد. این ادویه با طعم گرم و کمی تلخ خود، علاوه بر افزودن رنگ زرد مجذوب کننده به غذا، خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی هم دارد. زردچوبه معمولا در ابتدای پخت و همراه با پیاز داغ به خورشت اضافه می گردد تا عطر، طعم و حتی رنگ آن به خوبی در غذا پخش گردد.
زعفران، ادویه ای با نقش کلیدی در تمام خورشت ها
زعفران، که به طلای سرخ معروف است، یکی از ارزشمندترین ادویه های دنیا است و در بسیاری از خورش های ایرانی نقش کلیدی دارد. این ادویه با عطر و طعم منحصربه فرد خود، خورشت ها را تبدیل به غذاهایی لوکس و خوش طعم می نماید. زعفران معمولا در انتهای پخت به خورش اضافه می گردد تا عطر و رنگ آن حفظ گردد.
دارچین، هم به شکل چوب هم پودر
دارچین ادویه ای گرم و معطر است که بیشتر در خورشت ها بخصوص طرز تهیه قیمه مجلسی کاربرد دارد. این ادویه با طعم شیرین و کمی تند خود، به خورشت ها عمق و غنای بیشتری می بخشد. دارچین باید در مراحل سرانجامی پخت اضافه گردد تا عطر و طعم آن ماندگار بماند. مگر این که از چوب دارچین بهره ببرید که بهتر است از همان اوایل پخت به خورش اضافه گردد.
فلفل سیاه و فلفل قرمز
فلفل سیاه و فلفل قرمز از ادویه های پرکاربرد در آشپزی ایرانی هستند که در بیشتر خورشت ها برای ایجاد طعم تند و گرم به کار می روند. این 2 ادویه بهتر است در مراحل میانی پخت به خورشت اضافه شوند تا طعم آن به خوبی در غذا نفوذ کند.
زیره، ادویه ای ضروری برای خورش
یکی دیگر از ادویه های مهم برای خورشت ها قطعا زیره است. از آن جایی که در بیشتر خورشت های ایرانی معمولا حبوبات استفاده می گردد، وجود زیره یاری می نماید نفخ حبوبات گرفته گردد بنابراین زیره برای گوارش هم مناسب است. زیره هم از آن دسته چاشنی هاست که خوب است در مراحل میانی پخت خورشت به آن اضافه گردد.
گشنیز، ادویه حرفه ای ها
ادویه لازم و البته ضروری بیشتر خورشت ها برای افراد حرفه ای تخم گشنیز است. این طعم دهنده مجذوب کننده به گرفتن بوی زهم گوشت قرمز و مرغ یاری بسیار خوبی می نماید. پودر گشنیز را می توانید در مرحله تفت دادن گوشت خورشت اضافه کنید.
برگ بو، برترین ادویه برای گرفتن بوی گوشت
اگر می خواهید غذایتان هیچ وقت بوی زهم ندهد حتما خوب است برگ بو را در خورشت بهره ببرید. این ادویه برای گوارش بسیار خوب است و بهتر است آن را از همان ابتدا به خورشت اضافه کنید.
هل، ادویه معطر انواع خورش
یکی دیگر از ادویه های معطر که در خورشت های خاصی مانند تهیه خورشت مرغ استفاده می گردد، هل است. هل علاوه بر افزودن عطر خاص و مطبوع به خورشت، خواص گوارشی هم دارد. برترین زمان برای اضافه کردن هل به خورش، دقایق سرانجامی پخت است تا عطر آن به خوبی در غذا باقی بماند.
گلپر، ادویه ای خاص
گلپر ادویه ای با طعم تند و خاص است که بیشتر در خورشت های سنتی شمال ایران مانند تهیه خورشت آلو استفاده می گردد. این ادویه به خورشت ها طعمی متمایز و کمی تند می بخشد و معمولا در سرانجام پخت اضافه می گردد تا عطر و طعم آن حفظ گردد.
نکات مهم برای انتخاب ادویه مناسب خورشتی
برای انتخاب ادویه مناسب هر خورشت، توجه به طعم و ترکیب مواد اولیه خورشت اهمیت زیادی دارد. اما نکات کلیدی و مهم در انتخاب ادویه ها چیست؟
- تطابق ادویه با مواد اولیه خورشت
همواره باید دقت کنید که ادویه ها با مواد اصلی خورشت هم خوانی داشته باشند. برای مثال، در خورشت هایی که از گوشت قرمز استفاده می گردد، زردچوبه، دارچین و فلفل سیاه گزینه های مناسبی هستند، در حالی که در خورشت های مرغی، زعفران، هل و دارچین طعم بهتری ایجاد می نمایند.
- توجه به طبع افراد
طبع خورشت و ادویه ها باید با طبع افراد مصرف نماینده هماهنگ باشد. برای مثال، در فصول سرد سال، استفاده از ادویه های گرم مانند دارچین و زنجبیل می تواند به بهبود طبع سرد خورشت یاری کند.
- ترکیب ادویه ها برای ایجاد طعم خاص
ترکیب چند ادویه به صورت همزمان می تواند طعمی خاص و منحصر به فرد به خورشت ببخشد. برای مثال، ترکیب زردچوبه، دارچین و زعفران در تهیه خورشت قیمه طعمی بسیار لذیذ ایجاد می نماید.
برترین زمان برای اضافه کردن ادویه به خورشت
زمان اضافه کردن ادویه به خورشت بسیار مهم است و می تواند تاثیر زیادی بر طعم نهایی غذا داشته باشد. پس خوب است حتما به آن هم دقت کنید.
زردچوبه و فلفل سیاه را از شروع اضافه کنید
این دو ادویه باید در ابتدای پخت و در زمان تفت دادن پیاز به خورشت اضافه شوند تا طعم و عطر آنها به خوبی در غذا پخش گردد.
زعفران، هل و دارچین، مناسب اضافه کردن در مراحل سرانجامی
این ادویه ها باید در مراحل سرانجامی پخت و زمانی که خورشت در حال آماده شدن است، به آن اضافه شوند تا عطر و طعم آنها ماندگار بماند.
نمک را با دقت به خورشت اضافه کنید
همواره نمک را جدا و در اواسط پخت اضافه کنید. این به شما این آزادی را می دهد که باز هم اگر لازم بود به خورشتتان نمک بیشتری اضافه کنید.
نکاتی برای نگهداری بهتر ادویه خورشتی
ادویه های خورشتی برای حفظ عطر و طعم خود احتیاج به شرایط نگهداری خاصی دارند که باید به آن ها واقف باشید و آن ها را رعایت کنید.
- نگهداری در ظروف دربسته: ادویه ها باید در ظروف دربسته و دور از نور و رطوبت نگهداری شوند تا عطر و طعم آنها حفظ گردد.
- خرید به میزان کم: همواره سعی کنید ادویه ها را به میزان کم و تازه بخرید تا از تازه بودن آنها مطمئن باشید.
- دور از حرارت: ادویه ها را نباید در نزدیکی اجاق گاز یا هر منبع حرارتی دیگری نگهداری کنید؛ زیرا حرارت باعث کاهش عطر و طعم آنها می گردد.
ادویه مناسب برای بعضی از خورشت های ایرانی
هر خورشت ایرانی احتیاج به ادویه های خاص خود دارد که در این بخش به آنها اشاره می کنیم:
- : زردچوبه، فلفل سیاه، زعفران
- : دارچین، زعفران، هل
- : زردچوبه, دارچین، زعفران
- : گلپر، زعفران، دارچین
- خورشت مرغ: زردچوبه، فلفل، زعفران
ادویه ها نقش کلیدی در طعم و عطر خورشت های ایرانی دارند و انتخاب صحیح و استفاده درست از آنها می تواند غذاهای شما را تبدیل به خوراکی های بی نظیر کند. امیدواریم با استفاده از نکات و توصیه های این مقاله بتوانید خورشت های خوشمزه تری تهیه کنید و از طعم های اصیل ایرانی لذت ببرید.
طرز تهیه ادویه خورشتی در خانه
برای آن که بتوانید همواره با خیال راحت یک ادویه مناسب داشته باشید خوب است ادویه ترکیبی برای خورشت تهیه کنید تا هم برای همه خورشت ها بهره ببرید، هم دیگر احتیاج نباشد تک به تک ادویه بریزید. برای تهیه ادویه خورشتی خانگی که برای بیشتر خورشت های ایرانی استفاده گردد باید از مواد زیر بهره ببرید:
- زردچوبه: 2 قاشق غذاخوری
- دارچین: 1 قاشق چای خوری
- زعفران: 1/2 قاشق چای خوری
- هل: 1/2 قاشق چای خوری
- فلفل سیاه: 1 قاشق چای خوری
- گلپر: 1/2 قاشق چای خوری
تمامی ادویه ها را با هم مخلوط نموده و در یک شیشه دربسته نگهداری کنید. این ادویه ترکیبی خورشتی را می توانید برای هر نوع خورش بهره ببرید.
منبع: کتاب کاله